Hayat Yolculuğunda Fotoğraf

Görselliğin egemenliğini artırdığı dünyada, fotoğrafçılık, bir modern sanat türü olarak her geçen gün önemini artırmaktadır. Fotoğrafçılık, hiçbir sözel anlatım imkanıyla ifade edilemeyecek algıdaki fark edişleri, kalıcı ve nitelikli bir değere, bir ifade biçimine dönüştürme sanatıdır. Fotoğraflar çok şey anlatır. O, anlattıklarıyla harekete geçirdiği hafızayı, hatıraları, izlenimleri, kanaatleri, algıları, bilgileri yeniden düzenler. Duygular üzerindeki bu etki ve özelliğiyle sanat vasfı kazanır. Görüntü, düş, düşünce, hayal, umut, hasret, öfke yüklenir. İnsan, duyduklarını unutur, gördüklerini unutmaz. Görsel hafıza, daha geniş, kuvvetli ve kullanışlıdır.

Fotoğraf, ‘an’ı dondurmak gibi anlaşılsa da, yaşanmışlıkları derin, duygusal anlam boyutuyla hem canlı tutar hem de belleğin unutuşuna karşı kalıcı tedbir alır. Fotoğraf, donmuş sanılan yaşanmışlığı, canlı belgeler olarak hayatın akışına katar. O akış ile bir yandan zihinsel algı süreçleri oluşmaya davam eder, diğer yandan zihnin ulaştığı son aşamanın açı ve yorumuyla yeni anlamlar kazanır. Böylece fotoğraf, hayatı, hayat içinde anlam kazanan gerçekliği daha bütünlüklü, daha kesintisiz, daha köklü kavramamıza yol açar. Üzerinden zaman geçtikçe çoğalan farklı anlam ve duygu katlarıyla fotoğrafın mesajı çeşitlenir. Bizim estetik görme biçimi olarak tarif ettiğimiz fotoğrafçılık, kadrajın, tam da bu arayışların duyarlılığıyla düzenlenmesinde gizlidir.

Köy okullarında uygulanacak ‘HAYAT YOLCULUĞUNUN FOTOĞRAFINI SEN ÇEKEBİLİRSİN’ adlı projenin amacı, çocuklara camera-obscura ve kara kadraj teknikleriyle görme biçimlerini öğretmek; doğaya, köylerinde olup bitenlere, evlerine, aile ve arkadaşlarına bir fotoğraf çerçevesinden bakmanın farkını anlamalarını sağlarken, yaratıcı ve kolektif bir çalışma yapmanın, sonunda bir eser ortaya çıkarıp sergilemenin de hazzını yaşatmaktır. Ülkemizin sınırlı olanaklara sahip bölgelerindeki çocuklarla çalışmamızın nedeni; fotoğraf aracılığıyla öğrencilerin duygu ve düşüncelerini ifade edebilmelerini sağlamak. Zor ve sınırlı koşullarda yaşayan köy çocuklarının, fotoğraf makineleri aracılığıyla çevrelerini, arkadaşlarını, doğayı daha yakından tanımaları ve yaşamlarının tüm ayrıntılarına daha bir alıcı gözle bakabilmeleri amaçlanıyor.

Anadolu’nun çeşitli yerlerinde Kaymakamlıklarımız ve dolayısıyla Milli Eğitim Müdürlükleri’yle birlikte yürüttüğüm bu eğitim projesi ilk olarak Bingöl’ün Karlıova ilçesindeki Yeniköy ilkokulunun 3. ve 4. sınıf ögrencileriyle başladı. Daha sonra Tunceli’nin Burmageçit İlkokulu’ndaydık. 2019-2020 öğretim yılına Kars’ın Selim ilçesinde Yolgeçmez Köy okulunda başlıyor ve sonra başkaca köylerdeki öğrencilerimizle birlikte fotoğraf çekeceğiz.

Böylece önlerindeki uzun yıllar için daha yaratıcı bir yol olarak fotoğraf sanatını tanıyacaklar. Fotoğrafla kendilerini, düşüncelerini ifade edebilecekler, özgüvenlerini geliştirip, yaratıcılıklarının önünü açabileceklerdir. Böylece, önlerindeki uzun yaşam sürecinde yaşamın hemen her alanında doğru tercihler yapabilmelerine de küçük bir katkı verilmiş olacaktır.

Çocuklar fotoğraf çekmenin eğlendirici tarafıyla ilgilenirken, proje süresince hem eğitsel hem eğlendirici olarak düzenlediğimiz bir eğitim programı uygulanacaktır. Müfredat programı 10 gün süreyle belli bir disiplinle, kitap sevgisi, okuma alışkanlığı yanında, paylaşım amaçlı, ayrımcılığa yer vermeyen ve ortaklaşa üretimi özendiren bir yapıda oluşturulmuştur. Önce çocuklarla kurulacak dostça ilişkiyle güvenleri kazanılacak, aynı zamanda öz güvenlerinin kazanılması amaçlanacaktır. Karton, pastel boya, büyüteç ve benzeri kırtasiye malzemeleri yanında birer kompakt fotoğraf makinesiyle çalışma yürütülecektir. Kartonlarla oluşturulacak çalışmalar günler içinde dürbün, kadraj, hikaye canlandırma gibi oyunsu aşamalarla fotoğrafa, fotoğrafla bir hikaye anlatmaya doğru yol alacaktır.

Bütün bu çalışmaların ana amacı öğrencilerin saf, temiz dünyalarını çekecekleri fotoğraflarla tespit etmeleri ve bizlere ulaştırmaları. Böylece onlara, onların o güzelim dünyalarına yeni bir yaşam sevinci katacağımız kadar, onların çektiklerini de bizlere, toplumun diğer kesimlerine ulaştırmış olacağız.

Her çalışma sonunda ortaya çıkan fotoğraflar kendi okullarında, tamamen kendilerinin hazırladığı bir sergiyle davetlilere yani ailelerine, öğretmenlerine, öğrencilere, komşularına sunulacaktır. Proje köy okullarındaki çocuklara güzel bir pencere açacağı gibi, o çocukların yaşadıkları saf ve temiz dünyayı kendi fotoğraf kareleriyle bizlere tanıtmalarını da sağlayacaktır. Amacımız bu sergilerinin, büyük şehirlerimizde de tekrarlanması ve ayrıca Foto-Kitap gibi yayınlarla kalıcı olmasını sağlamaktır.